Zaterdag 17 september speelde het tweede weer zijn eerste partij van het seizoen. De tegenstander was De Toren Arnhem. Hieronder een verslag van de match.
De partij van Jacq
De partij van Jacq zag er goed uit. Zwart koos een afwijkende opening (1… b6). Een dergelijke opening streeft natuurlijk niet naar voordeel maar als je er als witspeler niet bekend mee bent en als zwartspeler heb je het vaak en ken je de stellingskenmerken dan heb je toch al gauw kans dat het verkeerde plan wordt gekozen door wit en kun je daar handig gebruik van maken. Jacq pakte het goed aan. Hij deed netjes de goede zetten en kwam met gelijk spel uit de opening waarbij er steeds een klein plusje was voor wit. Toen de mogelijkheid daar was pakte hij het goed aan. Her en der had het misschien iets sneller gekund maar zoals hij het voordeel aan zijn zijde hield was netjes. Zwart kwam door zijn ruimtegebrek moeilijk los en het ging kwaad tot erger. Toen het geforceerd mat zou zijn gaf de tegenstander op.
De partij van Martin
De partij van Martin was een ingewikkelde. Oke, hij heeft gewonnen gestaan. +2 volgens de computer. Maar ik heb geen moment kunnen ontdekken waarbij je eenvoudig kon zeggen. Hier stukwinst of dit speel je even makkelijk uit. Nee zijn tegenstander had duidelijk ook actieve stukken en een stelling om mee te spelen. Het mag dan wel +2 gestaan hebben maar zo makkelijk was het dus niet. En geleidelijk aan deed Martin niet de optimale zetten. +2, +1½, +1,2 en plotseling was het weer gelijk en was het opletten geblazen dat het niet in ene zwart was die ging winnen. Maar redelijk soepeltjes hield Martin het nadeel binnen de perken had weer mogelijkheden op een klein plusje maar ook de tegenstander deed het netjes. Alles ging eraf tot ze beiden een koning en toren over hielden en toen werd de vrede getekend.
De partij van Danny
Na enig getouwtrek kwamen ze aan in de tijdnoodfase. De tegenstander wil stukken ruilen maar zag daarbij een vieze kruispenning over het hoofd waardoor Danny een stuk extra in de doos kon stoppen.
De Partij van Casper
Casper kwam met gelijkspel uit de opening, althans volgens de computer. Zelf zag hij de stelling iets somberder in dan nodig en daarom koos hij een verkeerd plan. Zijn tegenstander maakte daar aanvankelijk goed gebruik van. Ook hier kwam de score van +2 uit de engine. Maar dat betekend niet dat je het dan ook maar zo uitspeelt. Netjes vocht Casper zich weer terug in de partij. Meerdere mogelijkheden om een totaal gelijke stelling te bereiken ging hij echter uit de weg en toen hij iets te actief speelde liet hij een gat op de koningsvleugel vallen waardoor de witte koning ook kans zag actief aan de strijd deel te nemen. Dat werd geleidelijk aan te veel en materiaal ging verloren.
De partij van Frans
Zijn tegenstander behandelde de opening niet goed waardoor Frans vrij makkelijk een gelijke stelling kon bereiken, vervolgens een stelling die makkelijker speelde en vervolgens een dame + loper (zelfde kleur) eindspel met een pion meer. Maar hij slaagde er niet in door te drukken. Forceerde op een gegeven moment iets en het was weer gelijk. Maar zijn tegenstander speelde was misschien niet onder de indruk van Frans zijn speelwijze want die ging niet op een geforceerde remise in. En daarom kreeg Frans weer kansen, die hij vervolgens zorgvuldig om zelf zeep hielp. Frans stond een pionnetje voor in een loper eindspel dat strak remise was. Maar je kunt het altijd fout doen en omdat de 4 punten misschien niet gehaald werden speelde hij dapper door. Ten slotte was de kans groter dat zijn tegenstander een fout zou maken dan dat hij dat zou doen. Maar helaas, de bal is rond, een gunstige turn op de river of noem maar veel voorbeelden op. Frans maakte de fout en niet zijn tegenstander. Het pionneneindspel dat overbleef was strak verloren voor Frans. Echter zijn tegenstander mishandelde dat subiet en het werd remise.
De partij van Richard
Een partij om gauw te vergeten. Zowel voor mij als mijn tegenstander.
Na een rustige vrij standaard opening staat de stelling gelijk. Mijn tegenstander besloot hier tot de opstoot 20.a4 en ik begon spoken te zien. Het verlies van pion b5 en dat terwijl dat helemaal niet dreigt. 21…Db6 keept de boel en zwart staat beter. D4 wordt aangevallen en uiteindelijk zal die eraf gaan. Maar helaas in plaats van winst koos ik voor 21…Pd6?. 21 Lf3 ba4 22.Pa4 Tc1 23.Tc1 Pb5 24.Pc5 Lc8 25.Pc6 Db6 26.Ld5 Pd5 27.Dd5 Pd4? 28. Dd4 Td8 29 Db3. Gemist … in mijn hoofd stond er nog een paard op b5 maar die had ik de zet ervoor net weggespeeld. Dc6 was trouwens ook mogelijk…
De stukken kunnen eigenlijk wel in de doos. Wit staat gewonnen. Bovendien reis je niet een heel eind naar Arnhem om de hele middag op een stoel te gaan zitten niksen en wachten tot de rest klaar is. Dus maar een paar zetten gedaan om de tijd controle te halen en dan verder te kijken. Wie weet zit er nog een vuige dubbelaanval met een loper en elkaar dekkende paarden in. Bovendien je weet nooit alle pionnen zitten op 1 vleugel en wie weet is er een raar eindspel mogelijk met twee paarden of loper + paard en niet iedereen kan dat uitspelen. Ik in ieder geval niet vlot en van opgeven heeft nog niemand gewonnen.
Als eerste haalde mijn tegenstander netjes mijn overgebleven “vrije”a-pion op.
Een klein mazzeltje. De witte pionnen konden uit elkaar worden geslagen en een pion werd teruggewonnen. Maar het blijft natuurlijk verloren. Vind het juiste plan en het zal wel vrij snel uit zijn.
En vele zetten later staat het nog steeds zo. En met g5 werd er nog een stel pionnen geruild. Het is en blijft strak verloren maar een paard + toren tegen toren doemt op aan de horizon. Maar hier zit de winnende combinatie er al in. 1.Tf7 Tf7 2.Pf7 Kf7 en 3.Kf5 pion overgehouden + oppositie. Is gewonnen. Laatste trucje dan maar. G4. Als de koning slaat is het alsnog remise. De koning is voor de pion maar dan op de 4e rij. Helaas daar werd niet ingetrapt. Fg4 Kg7 5. Kg5 Kh7 6. Kf6 Kh6 7. G5+ Kh7 8. Kf7 Kh8 en 9.g6 met remise zwart staat nl. pat. Wit moet natuurlijk Kg6 doen gevolgd door Kh6 en dan opstomen met de pion. Zwart kan dan rustig over de f-lijn het vrije veld inlopen en wit promoveert.
Zoals gezegd …, een partij om snel te vergeten. Maar omdat dit nu eenmaal op de site terecht komt zal dat wel niet het geval zijn.
De partij van Daniel
Daniel speelde met zwart een sterke partij. Na in de opening een positioneel voordeel te krijgen begon zijn tegenstander een aanval. De aanval mislukte en Daniel won een stuk voor twee pionnen. Dit zette Daniel keurig om in een punt. Zie hieronder de partij met zijn analyse.
De partij van Pim
Helaas, hebben we van Pim geen verslag mogen ontvangen. Wellicht zwerft hij nog in de krochten van zijn onderbewustzijn rond op zoek naar mogelijkheden om informatie uit zijn geheugen sneller boven water te halen. Want wat hem overkwam was dan ook diep treurig. In de opening ging het al gauw ergens fout en leverde hij een kwaliteit in. Maar hij verdedigde zich kunstig. Dreiginkje hier om materiaal terug te winnen, dreiginkje daar. Maar zijn tegenstander liet zich ook niet onbetuigd en langzaam maar zeker drong hij Pim terug. En uiteindelijk dreigden er diverse pionnen in het eindspel naar de achterste rij door te breken. Maar het werd de tegenstander ook teveel om allemaal goed te bereken. En ongetwijfeld heeft Pim verloren gestaan maar zijn tegenstander weigerde consequent om de genadeklap uit te delen. En uiteindelijk verdween al het voordeel en resteerde een eindspel van K+T+pion tegen K+T. En dat werd in eerste instantie goed behandeld door Pim. De befaamde stelling van Philidor kwam op het bord. Het halve punt werd al geteld. De toen begon de machine Pim te stokken en hij mishandelde de stelling. En hop, de pion van de tegenstander was niet meer af te stoppen. Alsnog een 0. Voor Pim spreekt dat het eindspel op increment moest worden gespeeld en onder spanning. Binnen 15 minuten na afloop konden we Pim terugvonden in de kantine waar hij met zijn hoofd tegen het bord stond te slaan en uit zijn hoofd de theorie omtrent de stelling van Philidor wist te citeren. Helaas het kwam niet snel genoeg boven tijdens de partij. En voor diegene die de kreet Stelling van Philidor niets zegt… Hier wat basistheorie (dat zeggen ten minste altijd die mensen die het kennen of je op je tekortkomingen wijzen) Mij zei het ook weinig.
Deze twee posities vormen de basisprincipes van toreneindspelen. Omdat de “echte” schaakstelling vaak er net anders uitziet is het belangrijk om na te blijven denken en te letten op tactische zetten etc. Laten we eens zo’n stelling bekijken.
(6) Kan wit (aan zet) dit eindspel winnen?.
In diagram (6) is wit aan zet. Zwart is te laat om op de zesde rij te kunnen verdedigen en wit kan zijn koning veilig naar de zesde rij spelen: 1.Kg6 (merk op dat 1.Kf6 Tb6+ de Philidor positie is). Na 1…Tf1 2.Kf6 (diagram 7) dreigt wit Ta8#. Zwart moet hier de correcte keuze maken tussen Ke8 en Kg8.
(7) Welke kant moet zwart op om mat te voorkomen?.
Laten we gewoon beide zetten analyseren en kijken wat er gebeurt. 2…Ke8 3.Ta8+ Kd7 4.Tf8 wordt problematisch voor zwart. Hij kan niet veel doen om de voortgang van wit tegen te houden. 5.Kg7 Ke7 6.f6+ Kd7 7.Ta8 Tg2+ 8.Kf8 Tf2 9.f7 Tf1 10.Ta4 en wit heeft de Lucena positie bereikt. Zoals we eerder geleerd hebben is dit winnend voor wit.
Zou 2…Kg8 meer opleveren? Eens kijken: 3.Ta8+ Kh7 4.Tf8. Wit past gewoon hetzelfde plan toe. Zwart moet nu gebruik maken van de ruimte op de koningsvleugel, we noemen dit de lange kant (ten opzichte van de pion). Zwart kan deze stelling verdedigen doordat zijn koning aan de korte kant staat, en de toren schaak kan geven via de lange kant. Zwart speelt de sleutelzet 4…Ta1 en dreigt eeuwig schaak te geven. Dit idee werkt omdat de toren aan de lange kant schaak kan geven van ver weg.
(8) De toren gaat naar de lange kant.
Voordat wit aanvaart dat zwart zijn eindspelkennis goed op orde heeft, gaat hij nog een poging doen voor de winst: 5.Te8 om het schaak te kunnen blokkeren. Zwart reageert correct door simpelweg terug te gaan: 5…Tf1, en wit boekt geen progressie meer, bijvoorbeeld: 6.Te7+ Kg8 7.Tg7 Kf8 8.Tf7+ Kg8. Als verdedigende partij wil je dus je koning aan de korte kant, en toren aan de lange kant.
Wie goed geteld heeft begrijpt dat we nipt gewonnen hebben. Onverdiend? Daar zullen de meningen over verdeeld zijn. Als we in het begin/middenspel de kansen die we geboden krijgen beter aanpakken dan zijn we er nu eigenlijk bekaaid afgekomen. Als we de stellingen vlak voor het slot van Frans en Richard bekijken hebben we dus gewoon een punt in de schoot geworpen gekregen. Cijfertjes, ze zijn om mee te manipuleren. Netto hebben we de 1e punten binnen tegen een team dat net als wij tot de zwakkeren in de poule behoort. Binnen is binnen en op naar de volgende.
